Alkol tüketiminin artıları ve eksileri vardır.
Eksilerinden birine bakacak olursak, bizde bıraktığı ertesi sabahki kalıntılarıdır. Bildiğiniz üzere, ertesi gün sarhoşluğu alkol alımından sonra ortaya çıkan hoş olmayan bir durumdur. Alkol vücuttan atılana kadar güçlü bir şekilde etkilerini gösterir ve bu etkiler canınızı çeşitli şekillerde bir hayli sıkabilir (1). Bu semptomların arasında baş ağrısı, yorgunluk, susuzluk, baş dönmesi, mide bulantısı ve iştah kaybı vardır. Ertesi gün sarhoşluğunun şiddeti kişiden kişiye göre değişir, çoğu kişinin söylemine göre her zaman etkileri can sıkıcıdır. Beklendiği üzere, bir çok çeşit ertesi gün sarhoşluğu tedavisi vardır ve bazıları gerçekten tesirlidir. Fakat bunların kanıtları olmadığı gibi, her hangi bir deney çalışması da mevcut değildir (2). Yine de, birkaç olumlu sonuç veren yöntem mevcuttur. İşte ertesi gün sarhoşluğunu engellemek, en azından daha az şiddetli hale getirmek için kanıtlanmış 7 yol: 1. Aşırıya Kaçmadan İçin, Ya da Hiç İçmeyinBu nedenle ertesi gün sarhoşluğunu engellemenin en iyi yolu aşırıya kaçmadan alkol tüketmektir. Ya da hiç tüketmemektir. Ertesi gün sarhoşluğu olması için gereken alkol miktarı kişiden kişiye göre değişir. Bazı insanlar için 1 veya 2 içki yeterli iken, çoğu insan için bundan daha fazlasına gerek vardır. Aşağı yukarı insanların %23’ü ne kadar alkol tüketirlerse tüketsinler ertesi gün sarhoşluğuna yakalanmıyor (4). Bununla birlikte, ölçülü olmak her zaman da uygun bir seçenek olmuyor. Bazı insanlar içmeyi sever ve ertesi sabah pişman olacaklarını bildikleri halde bunu yapmaya devam ederler. Neyse ki zararı hafifletmeniz için yapabileceğiniz birkaç şey var. Sözün Özü: Ertesi gün sarhoşluğunun şiddeti tüketilen alkol oranı ile doğru orantılıdır. Hiç içmeyerek, veya ölçülü içerek ertesi gün sarhoşluğunu engelleyebilirsiniz. 2. Benzeş Maddeler İçeren İçkilerden Kaçının Etanol (bu makalede basitçe alkol diyeceğiz) şekeri fermente eden maya tarafından üretildiği zaman, benzeş maddeler denen yan ürünler de üretilir (5).
Benzeş maddeler zehirli kimyasallardır, alkol üretiminde etanol dışında bunlar da üretilir. Bilinen benzeş maddeler arasında metanol, pentanol ve aseton bulunur (6, 7). Yüksek oranda benzeş madde içeren alkollü içecekler düşük miktarda içeren diğer içeceklere göre daha çok ertesi gün sarhoşluğuna neden olur. Yüksek oranda benzeş maddeler içeren alkoller arasında viski, konyak ve tekila vardır. Bourbon viski benzeş maddeler oranı açısından son derece zengindir. Diğer bir yandan, votka, cin, rom gibi renksiz alkollü içecekler daha az benzeş maddeler içerir. Hatta votkada neredeyse hiç benzeş maddeye rastlanılmaz (5). Benzeş maddeler açısından zengin olan viski ve daha az benzeş madde içeren votkanın yan etkileri üzerine birkaç araştırma yapılmıştır ve ertesi gün sarhoşluğunun sıklığı ve yoğunluğu viskide votkaya göre daha çok görülmüştür (8, 9, 10). Bunu destekleyen diğer iki araştırmaya göre yaygın bir benzeş madde olan metanol ertesi gün sarhoşluğu semptomları ile güçlü bir biçimde bağlantılıdır (11, 12). Sözün Özü: Ertesi gün sarhoşluğunun şiddeti, votka, cin veya rom gibi benzeş maddeler açısından zengin olmayan alkollü içecekler tüketerek azaltılabilir. 3. Ertesi Sabah Tekrar İçmekBuna rağmen, bu oldukça bilinen yaygın bir yöntemdir, bir başka deyişle çivi çiviyi söker. (13). Tesirliliği kanıtlanmamış olsa da, bunu destekleyen ilginç bilimsel veriler var. Kısaca, daha fazla alkol (etanol) tüketmenin metanole (bazı alkollü içeceklerde eser miktarda bulunan yaygın benzeş bir madde türü) karşı metabolizmayı güçlendirdiğine inanılır. Alkol tüketiminden sonra, metanol formaldehite (yüksek derecede toksik maddeye) dönüşür. Bunun da ertesi gün sarhoşluğu semptomlarına kısmen neden olduğuna inanılır (13, 14, 15). Fakat, ertesi sabah etanol (alkol) tüketmek bu dönüşüm sürecini ve formaldehitenin oluşumunu engelleyebilir (16, 17). Bunun yerine, metanol nefes alıp verme ve idrar ile vücuttan zararsız bir şekilde gönderilebilir. Bu nedenle metanol zehirlenmelerini iyileştirmek için etanole sıklıkla başvurulur (18). Bununla birlikte, ertesi sabah sarhoşluğu atabilmek için tekrar içmeye başlamak kesinlikle önerilen bir çare değildir. Bu durum çoğunlukla alkol tüketim problemi ile bağlantılıdır ve ertesi gün sarhoşluğunu atmak için alkolik olma riski göze alınmamalıdır. Sözün Özü: Ertesi gün sarhoşluğunu atmak için daha fazla alkol tüketmek oldukça bilinen bir yöntemdir. Bu riskli yöntemin henüz etkili olduğu kanıtlanmamıştır fakat arkasında ilginç bilimsel veriler vardır. 4. Bolca Su TüketinAlkollün idrar söktürücü özelliği vardır ve sizi içtiğiniz su oranından daha fazla idrarınızı yapmanıza teşvik eder (19,20, 21). Bu nedenle, alkol sıvı kaybına neden olur. Sıvı kaybı ertesi gün sarhoşluğuna tek başına neden olmasa da, susuzluk, baş ağrısı, yorgunluk ve ağız kuruluğuna neden olabilir. Neyse ki, sıvı kaybını engellemek çok basit. Sadece yeteri kadar su içtiğinize emin olmalısınız. Sözün Özü: Bol miktarda su içmek ertesi gün sarhoşluğunun susuzluk ve baş ağrısı gibi birkaç önemli semptomunu engellemeye yardımcı olur. 5. Yeteri Miktarda UyuyunHem uyku kalitenize hem de uyku sürenize, eğer çok geç yatarsanız tüm uykunuza zarar verebilir (1, 22). Yetersiz düzeyde uyumanın ertesi gün sarhoşluğu semptomları ile doğru orantısı olmasa da, diğer semptomlardan yorgunluk ve sinirliliğe katkısı olabilir. Fazla tüketilen alkolden sonra bolca uyumak vücudunuza kendi kendisini iyileştirmesine yardımcı olur. Eğer ertesi gün tembellik yapacak lüksünüz yoksa ve uykuya dalma probleminiz varsa, sarhoş olmak çok da iyi bir fikir olmayabilir. Sözün Özü: Alkol uyku kalitenize zarar verebilir. Gece partisi bittikten sonra bolca uyku uyuyabilecek vaktinizin olduğuna emin olun. 6. Doyurucu bir Kahvaltı YapınErtesi gün sarhoşluğu bazen kan şekerinin düşük olması ile (hipoglisemi) ile ilişkilendirilir (23). Ertesi gün sarhoşluğunun kan şekeri düşük olan insanlarda daha şiddetli geçtiği görülür (24, 25). Buna neden olan tek sebep hipoglisemi olmadığı gibi, yorgunluk ve baş ağrısı gibi bazı semptomların ortaya çıkmasında etkili olabilir (26). Gerekli vitamin ve mineralleri almanızın yanı sıra, besin yönünden zengin bir kahvaltı veya gece geç saatte yenilen yemek kan şekeri seviyesini düzende tutmaya yardımcıdır. Sözün Özü: Güzel bir kahvaltı yapmak (Faruk Güllüoğlu’nu deneyebilirsiniz ;)) ertesi gün sarhoşluğunu üzerinizden atmak için meşhur bir yoldur. Kan şekeri seviyesini eski haline getirir ve bu da semptomların ortaya çıkmasını hafifletir. 7. Yardımcı Olabilecek Besin Takviyeleriİnflamasyon vücuttaki doku hasarlarını onarmaya yardımcı olan önemli bir mekanizmadır. Bir çok ertesi gün sarhoşluğu semptomunun düşük kalite inflamasyon sebebiyle meydana geldiğine inanılır (27, 28). Aslında, bazı anti-inflamatuvar ilaçların ertesi gün sarhoşluğunda büyük oranda faydalı olduğu izlenmiştir (29). Birçok bitki bazlı gıdalar ve şifalı otlar da inflamasyonu azaltmada ve ertesi gün sarhoşluğunu etkilemede yardımcıdırlar. Kırmızı ginseng (30), zencefil (31) ve dikenli armut (32) gibi besin takviyelerinin faydalı olduğu bilinmektedir. Özellikle dikenli armutun önemini vurgulamakta fayda vardır. Dikenli armut, Meksika’ya özgü olan Hint İnciri denilen kaktüsün meyvesidir. Genç ve sağlıklı 55 kişiyle yapılan bir deneye göre, alkol tüketiminden 5 saat önce tüketilen dikenli armut özü, ertesi gün sarhoşluğu şiddetini %62 oranında azaltmıştır (33). Dikenli armut özü besin takviyesi olarak internette bulunabilir. Ertesi gün sarhoşluğunu tamamen engelleyemese de, acılarınızı etkin bir biçimde dindirebilir. |